Begrippenlijst

A

Aanhangige wetgeving
Voorstellen voor nieuwe wetten, ingediend door regering of Tweede Kamerlid, die mogelijk behandeld worden door de Tweede Kamer.
Aanhangsel
Aanhangsels of Kamervragen zijn schriftelijke vragen van Kamerleden van de Eerste of Tweede Kamer en de bijbehorende antwoorden van de minister of staatssecretaris.
Algemeen overleg
Vergadering van een commissie met een of meer bewindspersonen.
Algemene beraadslaging
Een debat voor alle Tweede Kamerleden toegankelijk, over een wetsvoorstel waarin moties en amendementen kunnen worden ingediend.
Algemene beschouwingen
Jaarlijks debat na Prinsjesdag tussen fractievoorzitters en de minister-president over de plannen voor het nieuwe jaar.
Algemene Commissie
Commissie die een onderwerp behandelt dat de Kamer van groot belang vindt en waarbij meer ministeries betrokken zijn.
Algemene financiële beschouwingen
Jaarlijks debat tussen de Tweede Kamer met de minister van Financiën over de rijksbegroting en de Miljoenennota.
Algemene Maatregel van Bestuur (AmvB)
Besluit van de regering waarin wettelijke regels nader worden uitgewerkt.
Algemene politieke beschouwingen
Jaarlijks debat met de minister-president over de plannen die de regering op Prinsjesdag heeft gepresenteerd.
Amendement
Voorstel van één of meer Kamerleden om een wetsvoorstel te wijzigen.
Artikelswijze behandeling
Een wetsvoorstel per onderdeel (artikel) bespreken.

B

Begroting
Wetsvoorstel met een raming van de kosten en de opbrengsten voor een bepaald kalenderjaar.
Beraadslaging
Debat over brieven, verantwoordingsstukken (bijvoorbeeld bij de rijksbegroting), nota's, notities en wetvoorstellen.
Bewindspersoon
Minister of staatssecretaris.
Bijlage
De Bijlagen of Kamerstukken zijn schriftelijk uitgewisselde stukken tussen regering en parlement.
Budgetrecht
Recht om begrotingen van de regering te wijzigen en vast te stellen.

C

Coalitie
De politieke partijen in de Tweede Kamer die samen het kabinet vormen.
Commissie
Groep Kamerleden uit verschillende fracties die zich met een of meer afgebakende onderwerpen bezighoudt. Wordt ook wel Kamercommissie genoemd.
Comité-Generaal
Vergadering achter gesloten deuren.

D

Dag der verantwoording
De regering legt op de derde woensdag in mei verantwoording af over het financiële beleid in het voorafgaande jaar.
Demissionair kabinet
Kabinet dat ontslag heeft genomen, maar aanblijft om de lopende zaken af te handelen.
Departement
Ministerie.
Drempelvrij
Zorgen dat een website toegankelijk is voor bezoekers met een functiebeperking, zoals een visuele of motorische beperking. Een drempelvrije website is toegankelijk voor bezoekers die geen muis gebruiken, die een brailleregel gebruiken of die een voorleesprogramma gebruiken. De Stichting Waarmerk drempelvrij.nl heeft richtlijnen ontwikkeld voor drempelvrije websites.

E

Europaoverleg
Overleg over zaken die binnen de Europese Unie aan de orde zijn en waarover Nederland een standpunt moet innemen.

F

Fractie
De Kamerleden van dezelfde politieke partij.

G

Geloofsbrieven
Documenten waaruit blijkt dat bij verkiezingen gekozen kandidaten ook aan de wettelijke eisen voldoen om Kamerlid te worden. Te weten: een verklaring van het stembureau dat deze persoon als Kamerlid gekozen is, uittreksel bevolkingsregister, en overzicht van nevenfuncties.
Griffie
Ambtelijke afdeling die de administratieve werkzaamheden voor de plenaire vergadering verricht.
Griffier
Hoogste ambtenaar en eerste adviseur van de Tweede Kamer, de Voorzitter en het Presidium.

H

Hamerstuk
Stuk dat zonder debat of stemming wordt aangenomen.
Handelingen
Handelingen of Kamerverslagen zijn de woordelijke verslagen van alles wat er in de vergaderingen van de Eerste Kamer, Tweede Kamer en Verenigde Vergadering is besproken.
Hoofdlijnendebat
Plenair debat over de belangrijkste onderwerpen van een wetsvoorstel, voordat de behandeling begint door een commissie.
Hoorzitting
Vergadering waarin een commissie personen en/of organisaties hoort.

I

Initiatiefnota
Nota ingediend door een of meer Tweede Kamerleden.
Initiatiefwetsvoorstel
Voorstel van een of meer Tweede Kamerleden om een wet in te voeren.
Interpellatie
Debat waarin een Tweede Kamerlid een bewindspersoon ter verantwoording roept over een actuele beslissing of uitspraak.
Interruptie
Een Kamerlid onderbreekt het Kamerlid dat een betoog houdt.

J

K

Kabinet
De ministers en staatssecretarissen.
Kamercommissie
Groep Kamerleden uit verschillende fracties die zich met een of meer afgebakende onderwerpen bezighoudt. Wordt ook wel commissie genoemd.
Kamerstukken
De Kamerstukken of Bijlagen zijn schriftelijk uitgewisselde stukken tussen regering en parlement.
Kamerverslagen
Kamerverslagen of Handelingen zijn de woordelijke verslagen van alles wat er in de vergaderingen van de Eerste Kamer, Tweede Kamer en Verenigde Vergadering is besproken.
Kamervragen
Kamervragen of Aanhangsels zijn schriftelijke vragen van Kamerleden van de Eerste of Tweede Kamer en de bijbehorende antwoorden van de minister of staatssecretaris.
Koninklijk Besluit
Besluit van de regering dat zonder medewerking van de Staten-Generaal wordt genomen.
Koninklijke Boodschap
Brief waarmee de Koningin namens de regering een wetsvoorstel aan de Tweede Kamer aanbiedt.
Koninkrijk der Nederlanden
Nederland, de Nederlandse Antillen (Bonaire, Curaçao, St. Maarten, Saba) en Aruba. De onderlinge verhoudingen tussen de verschillende gebiedsdelen zijn vastgelegd in het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden uit 1954. Suriname maakt sinds 1975 geen deel meer uit van het Koninkrijk. Aruba beschikt sinds 1986 over een zelfstandige positie binnen het Koninkrijk dankzij de status aparte.

L

M

Maidenspeech
Eerste toespraak van een Kamerlid in een plenaire vergadering, hierbij mogen de andere Kamerleden hem of haar niet onderbreken.
Memorie van toelichting
Schriftelijke uitleg bij een wetsvoorstel.
Metagegevens/Metadata
Gegevens over het document. Op deze website gaat het om beschrijvende gegevens als vergaderjaar, welke kamer (bijvoorbeeld Eerste of Tweede Kamer), nummer van het document en dergelijke.
Miljoenennota
Toelichting op de financiële plannen van de regering, die in de Rijksbegroting staan.
Ministerie
Organisatie van de rijksoverheid waar het beleid van de regering wordt bedacht en uitgevoerd.
Ministeriële regeling
Besluit van een minister of staatssecretaris waarin wettelijke regels worden uitgewerkt.
Mondeling overleg
Vergadering van een commissie met een of meer bewindspersonen.
Motie
Een uitspraak van één of meer Tweede Kamerleden om aan te geven dat een onderwerp belangrijk is of met een oproep aan de regering om actie te ondernemen.

N

Nader rapport
Opmerkingen van de regering bij een advies van de Raad van State.
Najaarsnota
Aanpassing van financiële plannen uit de begroting van het Rijk van dit jaar.
Named entity recognition
Het (geautomatiseerd) herkennen van bekende begrippen in tekst, zoals namen van personen, organisaties, plaatsnamen, datumaanduidingen en dergelijke.
Nota
Stuk waarin een standpunt uiteen wordt gezet.
Nota naar aanleiding van het verslag
Schriftelijke reactie van de indiener van een wetsvoorstel op de vragen en opmerkingen van een commissie.
Nota van verbetering
Overzicht van niet-inhoudelijke wijzigingen in een Kamerstuk.
Nota van wijziging
Inhoudelijke wijzigingen op een wetsvoorstel, opgesteld door bewindspersoon of Kamerlid die het wetsvoorstel heeft ingediend.
Notaoverleg
Commissievergadering met de indieners van een nota.
Novelle
Nieuw wetsvoorstel ter vervanging van een wetsvoorstel dat de Tweede Kamer al had aangenomen en dat bij de Eerste Kamer nog in behandeling is.

O

OCR
Optical Character Recognition. Dit houdt in dat van de oorspronkelijke pagina een tekstbestand wordt gemaakt. Hiervoor moeten de karakters op de pagina goed herkend worden.
Ongecorrigeerd verslag
Verslag waarop de Kamerleden die in de vergadering aan het woord zijn geweest, tekstuele correcties kunnen aanbrengen.
Openbare Commissie Vergadering (OCV)
Vergadering van vaste commissie bedoeld om de plenaire vergadering van de Tweede Kamer te ontlasten. Tijdens OCV's traden commissieleden in debat met bewindslieden over onderdelen van de (rijks)begroting en - in een later stadium - nota's. OCV's kwamen bijeen van 1962 tot 1980.
Oppositie
De partijen in de Tweede Kamer die geen deel uitmaken van het kabinet.

P

Parametrische index
Een speciale manier van indexeren, die het mogelijk maakt om de zoekvraag te verfijnen door steeds in te zoomen in de zoekresultaten. Dit wordt ook wel aangeduid met het begrip faceted search.
Parlando
Databank met Handelingen, Kamerstukken en Kamervragen van de Eerste en Tweede Kamer vanaf 1995 tot nu.
Parlement
De Staten-Generaal, oftewel de Eerste Kamer en de Tweede Kamer samen.
Parlementair onderzoek
Parlementair onderzoek kan de vorm aannemen van een parlementaire enquête of een parlementair onderzoek. Een parlementair onderzoek is een lichte vorm van onderzoek, waarbij de Kamer geen specifieke rechten heeft. Er wordt wel een onderzoeksopdracht gegeven, maar de onderzoekscommissie heeft niet dezelfde bevoegdheden als een onderzoekscommissie van een Parlementaire enquête.
Parlementaire enquête
Een parlementair onderzoek kan de vorm aannemen van een parlementaire enquête of een parlementair onderzoek. Een enquête is een zwaardere vorm van onderzoek, waarbij de Kamer het recht heeft getuigen te horen onder ede.
Petitie
Verzoek van burgers aan de Tweede Kamer of een commissie van de Tweede Kamer.
Planologische Kernbeslissing (PKB)
Een kabinetsplan op het gebied van ruimtelijke ordening dat de Tweede Kamer moet goedkeuren.
Plenair debat
Een debat/vergadering waaraan alle Tweede Kamerleden kunnen deelnemen.
Plenaire vergadering
Een debat/vergadering waaraan alle Tweede Kamerleden kunnen deelnemen.
Plenaire zaal
De vergaderzaal voor alle Kamerleden van de Tweede Kamer.
Presidium
College van de Voorzitter en de plaatsvervangend voorzitters van de Tweede Kamer met een organisatorische en administratieve taak.
Prinsjesdag
Opening van de zitting van de Staten-Generaal op de derde dinsdag in september.
Procedurevergadering
Overleg waarin een commissie besluit hoe de commissie met bepaalde zaken zal omgaan zoals werkbezoeken, brieven van burgers, etcetera. Aan een procedurevergadering nemen ook ondersteunende ambtenaren deel.

Q

Quorum
Het aantal leden dat aanwezig moet zijn om te kunnen vergaderen en te stemmen, om te weten of dit het geval is tekenen de leden bij binnenkomst een presentielijst. Het minimale aantal aanwezigen is de helft plus één.

R

Raming
Begroting van de Eerste of Tweede Kamer.
Reces
Periode waarin de Eerste of Tweede Kamer niet samenkomt.
Referendum
Volksraadpleging.
Regeerakkoord
Akkoord tussen regeringspartijen over de hoofdlijnen van het beleid.
Regeling van werkzaamheden
Vaststelling van de vergaderagenda tijdens de plenaire vergadering.
Regering
De Koning(in) en de ministers.
Reglement van orde
De regels die de Tweede Kamer bij uitvoering van haar werkzaamheden naleeft. Het eerste Reglement van Orde uit 1815 regelde een aantal praktische zaken, zoals hoe vaak de Kamer bijeen zou komen en bij welk aantal leden een zitting geopend kon worden.
Rijksbegroting
Alle plannen van de regering voor het komende jaar. Op Prinsjesdag brengt de minister van Financiën de Rijksbegroting samen met een begeleidende brief (de Miljoenennota) aan de Tweede Kamer.
Rijkswet
Wet die voor het hele Koninkrijk geldt, dus ook voor de Nederlandse Antillen en Aruba.
Rondetafelgesprek
Een gesprek tussen een commissie en externe betrokkenen.

S

Schriftelijk overleg
Schriftelijke vragen en opmerkingen van de Tweede Kamer over een brief van een bewindspersoon.
Staatsblad
Officiële uitgave waarin hoofdzakelijk wetten en Algemene Maatregelen van Bestuur worden gepubliceerd.
Staatscourant
Officiële uitgave met mededelingen en bekendmakingen zoals ministeriële regelingen.
Staten-Generaal
Eerste en Tweede Kamer.
Statuut
Hoogste wettelijke regeling van het Koninkrijk der Nederlanden. Staat boven de Grondwet.
Stemverklaring
Toelichting van een Eerste of Tweede Kamerlid op zijn stemgedrag.
Stenografische Inrichting/Dienst
Dienst ontstaan in 1854. Hoofdtaak is het noteren van het verhandelde in de vergaderingen van de Staten-Generaal.
Stenogram
Woordelijk verslag van een vergadering.
Subamendement
Voorstel van één of meer Kamerleden om een amendement te wijzigen.
Suppletoire begroting
Wijziging van begroting tijdens het lopende begrotingsjaar.

T

Themacommissie
Commissie die zich bezighoudt met een onderwerp van maatschappelijk belang, waarbij meer ministeries betrokken zijn.
Thesaurus
Een systematische begrippenlijst die een bepaald inhoudelijk terrein bestrijkt. De begrippen zijn hiërarchisch geordend van algemene begrippen naar steeds specifiekere begrippen. Ook kunnen er synoniemen in zijn opgenomen. Met behulp van een thesaurus zijn teksten beter doorzoekbaar te maken.
Tijdelijke commissie
Commissie die een nauwkeurig omschreven opdracht heeft en ophoudt te bestaan als zij die opdracht heeft voltooid.
Tweede lezing
Wetsvoorstel waarin wijzigingen en amendementen zijn verwerkt.

U

Uitgebreide Commissie Vergadering (UCV)
Vergadering van vaste commissie bedoeld om de plenaire vergadering van de Tweede Kamer te ontlasten. In tegenstelling tot OCV's beschikten commissieleden van UCV's over de bevoegdheid om te stemmen over moties en amendementen. UCV's kwamen bijeen van 1980 tot 1994.

V

Vaste commissie
Commissie die zich met onderwerpen bezighoudt op het beleidsterrein van een ministerie.
Verantwoordingsdag
De regering legt op de derde woensdag in mei verantwoording af over het financiële beleid in het voorafgaande jaar.
Verdrag
Schriftelijke overeenkomst tussen twee of meer staten.
Verenigde vergadering
De gezamenlijke vergadering van beide Kamers van de Staten-Generaal (de Tweede en Eerste Kamer) zoals bijvoorbeeld gehouden wordt op Prinsjesdag en bij de behandeling van de toestemmingswet voor een koninklijk huwelijk.
Verslag
Schriftelijke vragen en opmerkingen van een commissie over wetsvoorstellen of andere aan de Tweede Kamer gezonden stukken.
Verzoekschrift
Verzoek om aandacht voor een specifiek probleem.
Voorhangprocedure
Afspraak tussen de Tweede Kamer en regering dat een Algemene Maatregel van Bestuur (AmvB) aan de Tweede Kamer wordt voorgelegd. Volgens dezelfde procedure worden ook niet in wetten vastgelegde regels voorgelegd aan de Tweede Kamer.
Voorjaarsnota
Tussentijds overzicht van het lopende begrotingsjaar.
Vragenuur
Uur tijdens de dinsdagmiddagvergadering van de Tweede Kamer waarin een Kamerlid vragen mag stellen aan een bewindspersoon.

W

Wet
Een of meer regels door de regering en Tweede Kamer vastgesteld en waaraan iedereen in Nederland zich moet houden.
Wetgever
De regering en de Staten-Generaal samen.
Wetgevingsoverleg
Commissievergadering over een wetsvoorstel waarbij de minister of staatssecretaris aanwezig zijn.
Wetsvoorstel
Voorstel van de regering of een Kamerlid voor een meer regels waaraan iedereen in Nederland zich moet houden.

X

Y

Z

zbo
Een zelfstandig bestuursorgaan (zbo) voert een overheidstaak uit.