Waterschappen

Wat is een waterschap?

Waterschappen zijn net als gemeenten en provincies, ook decentrale overheden. Anders dan bijvoorbeeld gemeenten houden waterschappen zich met maar één taak bezig: het waterbeheer in Nederland.

Wat doet een waterschap?

Nederland is een laaggelegen delta. Om ervoor te zorgen dat wij droge voeten houden en over schoon en voldoende water beschikken, zijn er waterschappen. Waterschappen zorgen voor de aanvoer en afvoer van water, het zuiveren van rioolwater, het lozen van vervuild water en het onderhoud van waterkeringen zoals dijken en duinen. Sommige waterschappen beheren ook wegen en vaarwegen. Er zijn in Nederland 21 waterschappen. Dit aantal loopt door fusies langzaam terug.

Waarom betalen we waterschapsbelasting?

Waterschappen zijn verantwoordelijk voor het regionale waterbeheer in Nederland. Om hun werkzaamheden goed uit te voeren, heffen waterschappen belasting.

Inwoners en bedrijven hebben belang bij goed waterbeheer. Samen betalen zij hiervoor de kosten. Dit geld wordt alleen aan waterbeheer besteed. De waterschappen gebruiken het belastinggeld voor het beheer van 18.000 kilometer waterkeringen, 225.000 kilometer sloten, rivieren en andere watergangen en 7.500 kilometer wegen. Bovendien zuiveren de waterschappen jaarlijks zo’n 2 miljard kubieke meter afvalwater. Dit is vergelijkbaar met de inhoud van 800.000 Olympische zwembaden.

De waterschapsbelastingen bestaan uit:

• Watersysteemheffing
  Hiermee wordt gewerkt aan de veiligheid. Dit geld wordt besteed aan dijkversterkingen en een goede afvoer van water.
• Zuiveringsheffing
  Hiermee wordt gewerkt aan een gezond Nederland. Dit geld wordt besteed aan het zuiveren van afvalwater (uit ons doucheputje, de gootsteen en het toilet) en schoon oppervlaktewater.
• Verontreinigingsheffing
  Bedrijven die hun afvalwater direct in het oppervlaktewater storten, betalen het waterschap. Het waterschap maakt van dit geld het water weer schoon.
• Wegenheffing
  Dit geld wordt gebruikt voor het onderhoud van wegen.

De waterschapsbelastingen zijn regionale belastingen, waardoor de hoogte van de heffingen per gebied varieert. Dat komt omdat ieder gebied anders is ingericht en andere kosten met zich meebrengt. Meer dijken betekent meer onderhoud en dus meer kosten. En als in een gebied een verouderde rioolwaterzuivering aan vernieuwing toe is, loopt dat al gauw in de tientallen miljoenen euro’s.

Waarom zijn er waterschapsverkiezingen?

Omdat mensen en bedrijven die belang hebben bij goed waterbeheer daar belasting voor betalen, mogen zij meebeslissen over het bestuur van een waterschap. Daarom zijn er waterschapsverkiezingen. Eén keer in de 4 jaar mag je naar de stembus om jouw vertegenwoordiger in het waterschapsbestuur te kiezen.

Hoe is een waterschap georganiseerd?

Net als een gemeente of een provincie heeft een waterschap een dagelijks bestuur en een algemeen bestuur. Het merendeel van dit bestuur wordt gekozen bij de waterschapsverkiezingen, maar er zijn ook zetels gereserveerd voor mensen, die voor hun werk direct afhankelijk zijn van de waterschappen en hiervoor betalen. Hierbij moet je denken aan boeren, bedrijven en natuurorganisaties.

Het dagelijks bestuur van een waterschap heeft een voorzitter: de dijkgraaf. Deze functie kun je vergelijken met die van een burgemeester bij een gemeente.

Het beleid dat in het bestuur wordt bepaald, moet natuurlijk worden uitgevoerd. Bij de waterschappen werken zo’n 11.000 medewerkers aan droge voeten, schoon en voldoende water.

Geschiedenis

Waterschappen doen dit werk al ruim 700 jaar. De eerste waterschappen werden gevormd omdat de waterstand belangrijk was voor de agrarische activiteiten. Waterschappen waren lokale samenwerkingsverbanden van boeren, kooplieden, monniken en leden van adel die zelf het waterbeheer in de eigen regio regelden.

Bij de vroege waterschappen is het typisch Nederlandse poldermodel geboren. Natuurlijk hadden de mensen binnen een waterschap soms flinke ruzie, maar ze wisten dat ze er samen moesten uitkomen anders stond hun gebied binnen de kortste keren weer onder water. Door met elkaar besluiten te nemen, zorgden de komst van waterschappen ervoor dat Nederland een leefbaar land bleef voor een ieder die daar belang bij had.

In 1953 vond de laatste grote watersnoodramp plaats in Nederland. Alleen al het getroffen Zeeland kende toen meer dan 300 waterschappen. Rond 1950 waren er 2.650 waterschappen in Nederland. Momenteel zijn er nog 21 waterschappen over. Waterschappen doen hun werk steeds efficiënter en zijn altijd op zoek naar innovatieve, duurzame en goedkopere manieren om hun taken uit te voeren.

De getallen

Waterschappen

... beheren 18.000 kilometer aan waterkeringen (dijken, duinen, keringen).
... beheren 225.000 kilometer aan watergangen (sloten, rivieren, beken, kanalen).
... zuiveren 2.000.000.000 kubieke meter afvalwater op 360 rioolwaterzuiveringsinstallaties.
... beheren 7.500 kilometer aan wegen.
... zorgen er met 3.700 gemalen voor dat het waterpeil niet te hoog of te laag is.